1. Là tác giả đề nghị công nhận sáng kiến cấp trường năm học 2020 - 2021.
2. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Nâng cao chất lượng giáo dục lớp chủ nhiệm
3. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục (công tác chủ nhiệm).
4. Ngày sáng kiến được áp dụng: 20/3/2020
5. Mô tả bản chất sáng kiến:
5.1 Tính mới của sáng kiến:
Hiện nay không ít giáo viên than phiền là học sinh lười học không chịu học bài và làm bài tập về nhà. Không chỉ có thế ngay cả phụ huynh cũng rất lo lắng về hiện tượng con em mình lười học. Đối với học sinh lười học kết quả học yếu thì thường xuyên nghỉ học, cúp tiết và có tư tưởng không thích học.
Các hiện tượng học sinh lười học, thường xuyên nghỉ học, cúp tiết, có tư tưởng không thích học là vấn đề mà ngành giáo dục luôn luôn muốn hạn chế đến mức thấp nhất và đây cũng là bài toán nan giải cho các giáo viên chủ nhiệm. Chính vì thế chất lượng giáo dục lớp chủ nhiệm thường không cao
Là giáo viên chủ nhiệm nhiều năm liền tôi luôn trăn trở về các vấn đề nêu trên. Vì thế tôi luôn đi tìm phương án trả lời cho câu hỏi:
- Làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục lớp chủ nhiệm?
Cho đến ngày hôm nay có thể nói bước đầu tôi đã có câu trả lời cho câu hỏi trên. Chính vì thế tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến :
Nâng cao chất lượng giáo dục lớp chủ nhiệm.
5.2. Nội dung sáng kiến
5.2.1. Các phương pháp giáo dục học sinh .
a. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh .
b. Trao đổi, tâm sự với học sinh .
c. Chiếu phim và những đoạn clip mang tính giáo dục.
d. Hỏi các câu hỏi mang tính giáo dục sâu sắc.
e. Kết bạn và thành lập các nhóm học tập trên mạng xã hội.
5.2. 2. Áp dụng cụ thể các phương pháp giáo duc học sinh .
a. Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh .
Về vấn đề tìm hiểu hoàn cảnh gia đình học sinh thì tất cả các giáo viên chủ nhiệm đều đã thực hiện. Đa số giáo viên chủ nhiệm sẽ tìm hiểu về lí lịch học sinh hoặc có thể tìm hiểu thông qua một số học sinh khác và hơn nữa là trực tiếp đến nhà học sinh để tìm hiểu rõ hoàn cảnh gia đình. Theo tôi việc đến trực tiếp nhà học sinh để tìm hiểu rõ hoàn cảnh gia đình là phương án tối ưu nhất. Tuy nhiên để thành công thì người giáo viên chủ nhiệm khi đến nhà học sinh cần chú ý: Nếu ta giữ khoảng cách lớn với phụ huynh và học sinh thì sẽ không đạt hiệu quả cao mà người giáo viên cần gần gũi và trao đổi với phụ huynh một cách chân tình thân thiết làm cho phụ huynh có cảm giác như đang nói chuyện với chính người thân của mình. Có như thế thì việc tìm hiểu về hoàn cảnh gia đình và về một phần tính cách trong con người của học sinh mới đạt hiệu quả cao.
b. Trao đổi, tâm sự với học sinh .
Đối với học sinh nếu giáo viên chủ nhiệm thường xuyên nhắc nhở, khiển trách, phê bình, cảnh cáo hay đưa ra hình thức xử lý khác đôi khi không hiệu quả bằng việc thầy trò cùng trao đổi, cùng tâm sự. Khi trao đổi và tâm sự với học sinh giáo viên chủ nhiệm cần chú ý những điều như sau:
- Hãy luôn lắng nghe những ý kiến những nguyện vọng của học sinh.
- Có thái độ thân thiện và tỏ ra thông cảm với học sinh.
- Khuyến khích học sinh đưa ra ý kiến của mình.
- Cho học sinh tự nhận xét về hành động của mình.
- Động viên học sinh nói ra vì sao lại hành động như vậy.
- Giáo viên chủ nhiệm chốt lại vấn đề và đưa ra những lời khuyên bổ ích cho học sinh.
- Động viên học sinh hãy cố gắng thể hiện khả năng của mình trong học tập, văn nghệ, thể thao…
Nếu khi trao đổi và tâm sự với học sinh mà giáo viên chủ nhiệm thực hiện được những điều như trên thì học sinh sẽ có cảm giác rất gần gũi với giáo viên chủ nhiệm và học sinh sẽ thấy người giáo viên chủ nhiệm như một người bạn và như những người thân thiết của mình từ đó hiệu quả của việc giáo dục sẽ ngày một nâng cao.
c. Chiếu phim và những đoạn clip mang tính giáo dục vào tiết sinh hoạt lớp.
Giáo dục học sinh bằng hình ảnh trực quan đặc biệt là thông qua những bộ phim, những đoạn clip mang tính giáo dục đạt được hiệu quả rất cao đây là một trong những phương pháp mà tôi rất tâm đắc. Khi chiếu phim hoặc những đoạn clip về tình mẹ, tình thầy trò, tình bạn các em học sinh và đặc biệt là các em học sinh cá biệt thấy được hình ảnh của mình trong đó từ đó các em sẽ có những suy nghĩ tích cực hơn. Tôi xin đưa ra một vài ví dụ cụ thể như sau:
- Clip về tình bạn : “Người bạn thực sự” trong chương trình quà tặng cuộc sống của VTV3 nói về hai người bạn họ nghĩ rằng họ là hai người bạn tốt của nhau không bao giờ bỏ nhau. Nhưng khi có con gấu xuất hiện thì một người bạn đã bỏ bạn của mình để leo lên cây trốn. Qua đoạn clip trên các em học sinh sẽ hiểu được tình bạn thực sự là khi hoạn nạn phải có nhau.
- Clip về tình mẹ : “Biểu giá tình mẹ” trong chương trình quà tặng cuộc sống của VTV3 nói về người con trai khi giúp mẹ làm việc thì kê đơn tính tiền những công việc mình giúp mẹ, khi nhận được hóa đơn tính tiền của con người mẹ cũng kê đơn lại những công việc mà mẹ làm cho con như nuôi con, thức khi con ốm, tình yêu mẹ dành cho con… tất cả đều miễn phí. Xem xong clip này có nhiều em đã khóc vì các em hiểu rằng mình đã đòi hỏi quá nhiều ở cha mẹ mà không nghĩ rằng mình đã làm được gì để đền đáp công ơn của cha mẹ.
- Clip về tình thầy trò : “Bài kiểm tra” trong chương trình quà tặng cuộc sống của VTV3 nói về nói về người học trò cao ngạo đã hiểu lầm cô vì bài kiểm tra cô cho 2 điểm vì làm sai phương pháp. Người học trò đã làm cho cô giáo phải vào viện sau đó người học trò hiểu ra và quyết tâm sửa lỗi của mình. Clip chính là một tấm gương để các học sinh mà đặc biệt là những học sinh cá biệt noi theo để sửa đổi con người mình.
d. Hỏi các câu hỏi mang tính giáo dục sâu sắc
- Giáo viên chủ nhiệm nếu biết cách đặt câu hỏi mang tính giáo dục vào đúng thời điểm thì tác dụng giáo dục sẽ rất lớn đôi khi chỉ cần một câu nói, một câu hỏi hay một lời động viên có thể thay đổi một con người.
- Trong tiết sinh hoạt lớp nếu trong tuần có em nào sinh nhật tôi thường chúc mừng em đó và hỏi em vài câu để tạo không khí vui vẻ như: Trong ngày sinh nhật em mong muốn điều gì? em có thích được nhận nhiều quà không?..Lúc này chắc chắn không khí tiết sinh hoạt đã trở nên náo nhiệt và ngay lúc này tôi đặt một câu hỏi mà khi các em nghe xong thì hầu hết đều ngỡ ngàng. Câu hỏi: Vào ngày sinh nhật của em, em mua quà tặng ai? Sau khi suy nghĩ có em đứng lên trả lời là: Vào ngày sinh nhật của em thì em được nhận quà, làm sao mà em phải mua quà tặng ai chứ thầy? Tôi ra hiệu cho các em trật tự rồi tôi giải thích: Các em có biết rằng vào ngày các em được sinh ra người vui mừng và hạnh phúc nhất chính là mẹ và cha của các em và cũng chính ngày đó mẹ thì đau đớn vì căng da xẻ thịt để sinh các em ra cha thì lo toan đủ mọi công việc từ lớn đến nhỏ… vậy thầy xin hỏi lại: Vào ngày sinh nhật của em, em mua quà tặng ai? Lúc này thì không còn chần chừ gì nữa các em đồng thanh trả lời là em mua quà tặng mẹ và cha.
- Tôi tiếp tục nhắc nhở: Các em không nên đòi hỏi cha mẹ phải làm sinh nhật cho mình quá lớn, không được đòi hỏi cha mẹ phải tặng quà cho con…mà các em phải biết tuỳ thuộc vào điều kiện hoàn cảnh của gia đình mình chứ không thể đua đòi theo người khác được. Đến đây thì gần như tất cả các em đều ngồi im có lẽ các em đã hiểu và có một số em đã cảm thấy có lỗi vì từ trước tới giờ có nhiều đòi hỏi với cha và mẹ.
e. Kết bạn và thành lập nhóm học tập trên mạng xã hội
Việc kết bạn với học sinh trên mạng xã hội như Facebook, Zalo… có nhiều giáo viên không thích. Nhưng khi giáo viên chủ nhiệm kết bạn với học sinh thì việc giáo dục các em dễ dàng hơn rất nhiều. Vì trên mạng xã hội là nơi mà các em thể hiện con người của mình rõ nhất. Các em có những suy nghĩ hay tâm sự gì các em cũng thể hiện trên mạng xã hội. Chính vì thế giáo viên chủ nhiệm càng hiểu rõ con người của học sinh hơn. Và điều đặc biệt là có khi những điều các em học sinh nói trực tiếp với giáo viên thì cảm thấy khó khăn nhưng khi chia sẻ hay tâm sự trên mạng xã hội thì rất tự nhiên và chân thành.
Ngoài ra việc thành lập nhóm học tập trên mạng xã hội cũng rất thuận tiện để các em trao đổi việc học tập với nhau. Các em có thể nhắc nhau học bài , làm bài tập, xem lại thời khoá biểu, hướng dẫn học trực tuyến…Những em học sinh yếu có thể tham khảo cách học và cách làm bài của các bạn tốt hơn. Và đặc biệt hơn là giáo viên chủ nhiệm cũng có thể hướng dẫn học sinh học bài và làm bài theo khả năng và chuyên môn của mình.
Và mạng xã hội cũng là nơi để các em nói lên những mong muốn cũng nói cho giáo viên chủ nhiệm biết về tình tình của lớp cũng như những điều bí mật khác mà không thể công khai nói trước lớp và là nơi để các em nói lên lời xin lỗi cũng như những cam kết sẽ tiến bộ trong tương lai. Nhưng đặc biệt hơn nữa là có khi giáo viên chủ nhiệm đọc những ý kiến trái chiều, những lời nhận xét không hay nhưng đó cũng chính là những suy nghĩ rất thật của các em.
Nếu các em học sinh có sai sót giáo viên chủ nhiệm cần định hướng và giáo dục kịp thời cho các em biết là các em phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về nội dung những gì mà các em đưa lên mạng xã hội.
5.3 Khả năng áp dụng của sáng kiến :
Giáo dục học sinh lớp chủ nhiệm đặc biệt là giáo dục học sinh áp dụng tại trường THCS An Lộc B và có thể áp dụng ở các trường THCS khác.
6. Các thông tin cần bảo mật: không
7. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
- Sự kết hợp giữa nhà trường và giáo viên và phụ huynh học sinh.
- 100% học sinh tham gia tích cực.
- Đề tài này được xây dựng và áp dụng trong việc giáo dục học sinh của trường THCS An Lộc B . Đồng thời cũng có thể áp dụng ở các trường THCS.
8. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả
* Kết quả
- Tôi đã áp dụng các biện pháp trên để giáo dục cho các em học sinh lớp 8a5 năm học 2019 - 2020 và đã đạt được những kết quả khả quan như sau:
- Về hạnh kiểm 100% các em là hạnh kiểm khá và tốt.
- Về học lực: có 2 em đạt học sinh giỏi 19 em đạt danh hiệu học sinh tiên tiến
- Phong trào đội: xuất sắc.
- Các em biết giúp đỡ cha mẹ công việc nhà và không đòi hỏi những điều gì làm khó cho cha mẹ.
- Năm học 2020 – 2021 tôi chủ nhiệm lớp 8a7 tuy mới áp dụng nhưng về mặt ý thức và rèn luyện các em đã tiến bộ rõ rệt. Các em đã đạt được tuần 8 xếp hạng 2 toàn trường về thi đua, tuần 10 xếp hạng 3, tuần 15 xếp hạng 3 toàn trường về thi đua điều mà trước đây các em chưa thể làm được.
Học kỳ I năm học 2020 – 2021 các em đạt kết quả như sau:
- Về hạnh kiểm 90% các em là hạnh kiểm khá và tốt.
- Về học lực: có 2 em đạt học sinh giỏi 11 em đạt danh hiệu học sinh tiên tiến
- Phong trào đội: xuất sắc. Xếp hạng 10 toàn trường.