PHẦN THỨ NHẤT : ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Công tác chủ nhiệm lớp là một nhiệm vụ quan trọng của người giáo viên nói chung và giáo viên tiểu học nói riêng. Người giáo viên phải vừa như người mẹ dịu dàng, người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi, trọng tàiphân minh. Thành công của giáo viên là làm cho học sinh tôn trọng, kính yêu, tin tưởng, là xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết, gắn bó, có nề nếp tốt, học tập tốt. Trong thực tế, nếu học sinh không có nề nếp thì việc giáo dục và dạy học trên lớp sẽ không đạt hiệu quả cao. Đi đôi với chất lượng - kết quả học tập, công tác xây dựng nề nếp cho học sinh là một trong những nhiệm vụ trọng yếu hàng đầu của giáo viên tiểu học.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người tổ chức, quản lý trực tiếp và sâu sát nhất về mọi mặt với học sinh và thực hiện giáo dục đạo đức lối sống, phát triển nhân cách… Ngoài ra trong quá trình rèn luyện nền nếp - thói quen tốt trong học sinh có thể năng cao hiệu quả học tập cũng như hình thành cho các em lối sống văn minh, lịch sự. Vì thế công tác chủ nhiệm lớp giữ vai trò rất quan trọng trong việc xây dựng và duy trì nề nếp, góp phần nâng cao chất lượng toàn diện cho học sinh.
Phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ lớp làm nòng cốt, là “cánh tay phải” của mình. Muốn vậy cần phải có một sự chọn lựa dựa trên cơ sở định hướng của giáo viên và khả năng tín nhiệm của học sinh. Để giúp cho các em hoạt động có hiệu quả, tích cực, chính xác, người giáo viên cần thiết kế hệ thống sổ sách theo dõi phù hợp và thường xuyên kiểm tra, đánh giá để có cách điều chỉnh hợp lý. Đồng thời người giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa nhà trường và gia đình học sinh, góp phần thực hiện tốt mối quan hệ giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Để phần nào góp phần đáp ứng được yêu cầu đổi mới như trên và nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục trong nhà trường; bản thân tôi chọn đề tài “Một số biện pháp xây dựng nề nếp lớp cho học sinh lớp 2” để nghiên cứu và thực hiện”.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu:
Nhằm đảm bảo mục tiêu dạy học - giáo dục, rèn những thói quen tốt, hình thành ý thức kỉ luật, tính tự giác… để học tốt các lớp học trên.
Rèn luyện tinh thần năng động, sáng tạo, cố gắng học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại.
Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác xây dựng nề nếp lớp. Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ Ban Giám khảo của và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn.
3. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
Từ trước đến giờ giáo viên trong khối đã vận dụng nhiều biện pháp như nhắc nhở, nêu gương, xây dựng ban cán bộ lớp, kết hợp vơí phụ huynh… để duy trì nề nếp nhưng còn mang tính nhất thời, chưa sâu sát nên kết quả chưa mang tính khả thi cao.. Việc tổ chức cho học sinh tự đánh giá, nhận xét hành vi, việc làm của mình trước tập thể chưa được chú trọng hết mức. Công tác phối hợp chưa chú trọng, chưa thiết kế hệ thống sổ sách theo dõi phù hợp và thường xuyên kiểm tra theo dõi của gia đình đối với học sinh.
4. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi áp dụng.
Học sinh lớp 3B trường Tiểu học Nguyễn Đức Thiệu và áp dụng thực hiện toàn khối 2 trong nhà trường.
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Là một người giáo viên tôi luôn suy nghĩ, trăn trở tìm ra phương án tốt nhất để góp phần giáo dục học sinh không chỉ có đầy đủ kiến thức cập nhật đảm bảo yêu cầu của xã hội mà còn là những em học sinh ngoan ngoãn có trách nhiệm trở thành người có ích cho đất nước.
Bản thân tôi nhận thấy một giáo viên không chỉ dạy các em tri thức mà còn dạy các em cách làm người, hình thành những nhân cách ban đầu cho trẻ, giáo dục các em tinh thần thách nhiệm tự tin, tự trọng, làm chủ bản thân và bồi dưỡng các em kỹ năng quản lý đảm nhận trách nhiệm, ứng xử tốt và biết lắng nghe ý kiến. Vậy phải làm thế nào để đạt được những yêu cầu này? Đó là một câu hỏi khó không phải ai cũng tìm được câu trả lời. Thấy rõ vấn đề này, tôi luôn coi trọng cả hai lĩnh vực dạy chữ và dạy người trong công tác giáo dục. Một mặt học tập đồng nghiệp, trau dồi thêm chuyên môn để không ngừng phát triển về năng lực giảng dạy, mặt khác tôi luôn coi trọng giáo dục đạo đức học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp. Gi¸o viªn chñ nhiÖm líp lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn mäi quyÕt ®Þnh qu¶n lÝ cña hiÖu trëng ®èi víi líp vµ c¸c thµnh viªn trong líp. Ở cÊp TiÓu häc n¬i mµ c¸c em ®ang h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch, gi¸o viªn chñ nhiÖm còng lµ ngêi phèi hîp víi c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ trong trêng trong ®ã quan hÖ nhiÒu lµ tæng phô tr¸ch ®éi, héi cha mẹ học sinh , ®Ó lµm tèt c«ng t¸c d¹y- häc- gi¸o dôc. Trong thùc tÕ còng cã gi¸o viªn ®Õn trêng chØ quan t©m nhiÒu ®Õn viÖc d¹y, cha quan t©m ®Õn viÖc h×nh thµnh nÒ nÕp vµ t×m hiÓu t×nh c¶m cuéc sèng cña c¸c em… §Ó cã mét líp häc sinh ngoan, chÞu khã häc tập, ®éi ngò tù qu¶n tèt, biÕt v©ng lêi thÇy c«, biÕt yªu quý b¹n bÌ, biÕt gióp ®ì b¹n khi gÆp khã kh¨n, biÕt gi÷ g×n cña c«ng, biÕt giao tiÕp, øng xö v¨n minh, lÞch sù…Th× thÇy c« ph¶i lµm g×? Lµm nh thÕ nµo cho cã hiÖu qu¶?
Điều này đã thôi thúc tôi trăn trở để tìm giải pháp thực hiện xây dựng nề nếp lớp sao cho có hiệu quả góp phần nâng cao ý thức học tập của học sinh. Chính vì vậy tôi đã mạnh dạn lựa chọn Sáng kiến kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm xây dựng nề nếp lớp nhằm đúc rút một số kinh nghiệm về công tác này đồng thời mong được bạn bè đồng nghiệp bổ sung góp ý thêm để công tác này có hiệu quả trong trường học.
2.THỰC TRẠNG:
2.1 Thuận lợi: Tổng số học sinh: 29/10
Năm học 2017 - 2018 được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu nhà trường cũng như sự gúp đỡ và hợp tác của các thầy cô giáo bộ môn.
Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm cũng như lớp 2B được sự đồng tình ủng hộ của đại đa số phụ huynh học sinh. Một số các em học sinh có năng lực học tập cũng như năng lực quản lý tốt, các em đều cùng lứa tuổi… điều đó giúp đỡ rất nhiều trong công tác chủ nhiệm.
2.2 Khó khăn:
Các em từ lớp Một mới lên, có sự thay đổi về lớp, về cô, về các môn học.
Nhận lớp ở đầu năm học, qua tìm hiểu tôi được giáo viên chủ nhiệm cũ cho biết có một số em rất “quậy”. Thật vậy, mặc dù các em rất đáng yêu, lanh lợi… nhưng lại tùy tiện trong các hoạt động ở lớp. Từ tư thế ngồi, cách giơ tay phát biểu, chưa có ý thức phối hợp trong học nhóm… có 5 em rất nghịch, hay chọc phá bạn, chạy lại trong lớp trong giờ học. Khi có mặt thầy cô thì các em tương đối trật tự nhưng khi giáo viên vừa quay lưng thì các em lại “nhộn”. Qua đó, cho thấy các em chỉ “sợ” cô chứ chưa nhận thức được việc mình làm. Qua khảo sát ở đầu năm học và thường xuyên hàng ngày trên lớp thì có đến 7 em điểm không ổn định (lúc đạt điểm khá, lúc trung bình và có lúc còn điểm yếu) mặc dù tôi nhận thấy các em có khả năng tiếp thu khá.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm chú ý đến việc học, việc rèn luyện của con em, khả năng, mức độ tiếp thu, tự quản của các em cũng khác nhau nên cũng tạo nên những trở ngại nhất định trong quá trình học tập của các em cũng như trong công tác chủ nhiệm.
Còn một số em khả năng tập trung trong các công việc trong một thời gian nhất định cũng như trong học tập chưa được tốt dẫn đến chất lượng chưa được cao. Đây là những đối tượng học sinh cần được lưu tâm nhiều trong cả quá trình dạy học.
Với sự bùng nổ của các yếu tố trò chơi không lành mạnh, các nguồn thông tin, phương tiện ngày càng phát triển…tác động không nhỏ đến sự phát triển đi lên của đời sống xã hội. Các em bị tác động nên sao nhãng đến việc học tập và rèn luyện.
Một số gia đình bươn chải với cuộc sống khó khăn đầy biến động đã không thường xuyên quan tâm đến con em. Sự phối hợp, trách nhiệm của các cơ quan có trách nhiệm đôi lúc chưa được chặt chẽ…là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng không nhỏ tác động xấu đến các em.
III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
Biện pháp 1: Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những phương pháp giáo dục phù hợp :
a) Nắm đặc điểm đối tưởng học sinh: Đầu năm học khi đã được phân công nhiệm vụ tôi đã tiến hành khảo sát đối tượng học sinh trong những tuần đầu huy động học sinh đến lớp thông qua:
- Từ hồ sơ học bạ: Nhằm nắm thông tin học sinh một cách chính xác và tiện cho việc theo dõi liên hệ phụ huynh.
- Qua giáo viên chủ nhiệm cũ: nhằm nắm được đối tượng học sinh và ban đầu hỗ trợ cho việc tiếp cận, giúp đỡ học sinh theo từng đặc điểm riêng biệt của từng em.
- Qua học sinh trong lớp: nhằm phát hiện những ưu điểm hạn chế của các em nhằm tạo điều kiện và làm cơ sở xây dựng cho các em cùng giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong sinh hoạt.
- Qua phụ huynh: Nhằm nắm được hoàn cảnh, cá tính và khả năng đặc biệt hay những hạn chế của học sinh để có biện pháp bồi dưỡng, giúp đỡ thiết thực.
b) Tiến hành phân loại đối tượng : Qua việc nắm được đối tượng, đặc điểm học sinh tôi tiến hành phân loại đối tượng học sinh để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể:
- Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.
- Học sinh các biệt về đạo đức.
- Học sinh yếu.
- Học sinh có những năng lực đặc biệt.
* Đối với những học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn: Để giúp đỡ các em khó khăn có đủ điều kiện học tập tôi đã thông qua nhà trường hỗ trợ trang phục, sách vở cho các em từ quỹ khuyến học của nhà trường. Riêng các em khó khăn tôi tiến hành rà soát lại các em khó khăn mặt nào để có biện pháp giúp đỡ như: “Gây quỹ giúp đỡ bạn nghèo của lớp để gúp đỡ bạn”.
* Đối với những học sinh khuyết tật (Lớp tôi không có )
* Đối với học sinh cá biệt về đạo đức: 2 em
- Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa bố và mẹ, gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lôi kéo….Hoặc trẻ có những tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được…
- Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không cứng nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng bước điều chỉnh mình. Tạo mối quan hệ bạn bè cho các em dần dần khắn khích với nhau vì đối với các em học sinh cá biệt về đạo đức ít khi hòa đồng với bạn bè xung quanh, tạo cho đối tượng học sinh này có cơ hội giúp bạn một việc dù nhỏ từ đó các em sẽ được bạn bè quý mến hơn và ngược lại đối với cả lớp cũng phải có thái độ ân cần giúp đỡ bạn bằng lời động viên, cổ vũ để giúp bạn dần hoàn thiện mình.
* Đối với học sinh học yếu:
- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có thể là ở gia đình các em đó không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc em đó có lỗ hỏng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.
- Tôi lập kế hoạch giúp đỡ đối tượng bằng những việc cụ thể như sau:
+ Giảng lại bài mà các em chưa hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian ngoài giờ lên lớp, 15 phút đầu giờ, những ngày có tiết luyện tôi dành thời gian để kèm các em.
+ Những đối tượng học sinh bị hỏng kiến thức tôi thống kê theo môn, nội dung bị hỏng và tập trung các em lại thành nhóm yếu theo mảng kiến thức. Sau đó bản thân tôi cùng học với các em những lúc ra chơi hàng ngày có thể dùng hình thức trò chơi, thi đố vui, thi tìm nhanh… như thế vừa giúp các em được giải trí mà còn tiếp thu được kiến thức bị hỏng ( việc làm này đòi hỏi mỗi giáo viên phải hết sức nhiệt tình, linh hoạt trong cách tổ chức cho từng nhóm yếu khác nhau được luân phiên giúp đỡ). Sau lúc cùng học giáo viên có yêu cầu nhỏ cho từng nhóm yếu nghiên cứu và xem nội dung cụ thể nào đó và lần sau báo lại cho cô và các bạn cùng nghe. Như thế các em sẽ thực hiện nhiệt tình hơn và điều không thể thiếu trong lúc này là lời khen cho những em thực hiện tốt lời dặn, như vậy lần sau các em sẽ tiếp tục thực hiện tốt hơn. Làm như vậy dần dần lắp được những chỗ hõng kiến thức của các em một cách nhẹ nhàng.
+ Đưa ra những câu hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo hứng thú và củng cố niềm tin ở các em.
+ Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong qua trình lên lớp.
+ Tổ chức cho học sinh học theo nhóm ở nhà để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu kém tiến bộ theo nhóm nhà gần nhau. Tổ chức cho các em thi đua đôi bạn cùng tiến bộ ở lớp, hướng dẫn các em cách học cách giúp đỡ bạn.
+ Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến bộ của con em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em.
+ Chú ý tránh thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em nhụt chí, xấu hổ trước bạn bè. Tóm lại dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp tác động tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với phụ huynh để giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.
Biện pháp 2: Bầu ban cán sự lớp, xây dựng đội ngũ cán bộ lớp quản lý giỏi.
Như chúng ta đã biết xây dựng một đội ngũ cán sự quản lý giỏi là việc rất quan trọng, người giáo viên làm công tác chủ nhiệm phải có kế hoạch thực hiện. Hơn nữa, để đội ngũ cán sự lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn là công việc cần thiết và có ích.
- Lựa chọn BCS lớp: Trước hết, những học sinh được chọn làm cán bộ lớp bao giờ cũng phải gương mẫu trước các bạn về mọi mặt: Học tập, kỷ luật, tham gia các hoạt động, đối xử với bạn bè.... Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS. Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu năm học. Nếu chỉ bầu chọn ban cán sự lớp vẫn chưa đủ, giáo viên phải sinh hoạt để từng cán sự lớp hiểu nhiệm vụ và công việc của mình từ đó các em sẽ điều khiển lớp tốt hơn đạt hiệu quả hơn. Ngoài ra giáo viên còn phải thiết kế sổ theo dõi giúp các em vì các em ở tuổi này thì còn nhỏ phải tập cho các em cách làm việc có khoa học từ việc kiểm tra theo dõi đến ghi chép để làm cơ sở tổng kết chính xác khách quan đó cũng là việc làm rất cần thiết để hỗ trợ cho giáo viên. Qua những minh chứng được ghi chép, sau tổng kết rèn cho từng em trong lớp biết những khiếm khuyết của mình mắc phải tự nêu cách khắc phục và sửa chữa.
- Sau đó phân công trách nhiệm cho từng cán sự lớp tùy theo số lượng học sinh, việc bố trí chỗ ngồi giáo viên chọn ban cán sự lớp phù hợp. Vì lớp tương đối đông nên tôi chọn cán sự lớp bao gồm: lớp trưởng, 3 lớp phó , 4 tổ trưởng, 4 tổ phó.
- Lớp trưởng: Lớp trưởng là người điều hành, quản lý toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, cụ thể:
+ Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo quy định của lớp, trường.
+ Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh nội quy, quy định về học tập và sinh hoạt nhà trường như trang phục, vệ sinh, theo dõi sĩ số lớp. Xây dựng và thực hiện nề nếp tự quản trong HS.
+ Tổ chức, động viên giúp đỡ những bạn gặp khó khăn trong học tập, rèn luyện và đời sống, báo cáo lại cho GVCN.
Ví dụ : Học sinh phải so hàng ra vào lớp . Lớp trưởng là người điều động các bạn sao cho thật nhanh ngay ngắn. Lớp có bạn học sinh thường hay đi học trễ lớp trưởng nên nhắc nhở bạn đi học đúng giờ .
- Lớp phó học tập:
+ Ðôn đốc các thành viên đi học đầy đủ, đúng giờ, học tập nghiêm túc.
+ 15 phút đầu giờ kiểm tra việc chuẩn bị bài của bạn, ghi vào sổ theo dõi riêng hàng ngày, báo cáo lại cho giáo viên và làm cơ sở tổng kết thi đua cuối tuần.
+ Báo cáo kịp thời với GVCN những sự việc “có vấn đề” trong công việc học tập hàng ngày.
Ví dụ: Vào đầu giờ mỗi ngày, lớp trưởng yêu cầu các bạn lấy sách ra đọc bài , ôn lại những bài đã học trong tuần qua; hoặc ôn lại các bản nhân chia.
- Lớp phó lao động:
+ Đôn đốc và giám sát các bạn thực hiện lao động tập trung, lao động trực tuần, hàng ngày.
+ Theo dõi vệ sinh trực nhật của các tổ cuối tuần tổng kết.
- Lớp phó phụ trách văn nghệ:
+ Theo dõi đôn đốc các hoạt động văn nghệ, thể dục giữa giờ.
+ Bắt giọng lớp hát tập thể đầu giờ học hoặc những lúc chuyển tiết…
- Tổ trưởng, tổ phó:
+ Đầu giờ ( trước giờ truy bài): Tổ trưởng, tổ phó kiểm tra những việc sau: soạn sách vở theo đúng thời khóa biểu, mang đầy đủ đồ dùng học, có ý thức xem bài trước, đi học đúng giờ, …rồi tổ trưởng chấm điểm thi đua theo qui đinh báo cáo trước lớp.
+ Trong giờ học: Tổ trưởng, tổ phó theo dõi các bạn trong tổ thái độ học tập, phát biểu xây dựng bài, bạn nào nói chuyện riêng, làm việc riêng trong giờ học....
Biện pháp 3: Xây dựng các nền nếp quy định chung để xây dựng tác phong:
a. Nền nếp học sinh:
- Vệ sinh cá nhân:
+ Rửa mặt sạch sẽ trước khi đến lớp.
+
+ Tóc cắt cao, không chải tóc năm năm (đối với học sinh nam). Nữ buộc tóc gọn gàng, không để tóc lõa xõa khi viết bài,…đầu tóc luôn gội sạch sẽ.
+ Quần áo sạch, gọn gàng.
- Vệ sinh văn minh, sinh hoạt để học sinh có thói quen:
+ Che miệng mũi khi ngáp, khi hắt hơi.
+ Không khạc, nhổ bừa bãi.
+ Không xả rác trong lớp học, ngoài sân trường, cổng trường, không bỏ rác qua cửa sổ, phải bỏ rác đúng qui định.
+ Luôn giữ sạch môi trường xung quanh.
b. Nền nếp về đạo đức:
- Lễ độ với mọi người:
+ Có thói quen chào hỏi thầy cô và khách khi vào trường.
+ Biết xin lỗi khi làm việc sai.
+ Biết cám ơn khi nhận quà hoặc khi người khác giúp đỡ mình.
+ Biết xưng hô đúng mực với mọi người xung quanh.
+ Không nói tục, chưỡi thề, đánh nhau.
+ Biết giúp đỡ mọi người, nhất là người già và trẻ em.
- Làm điều tốt:
+ Thẳng thắn, trung thực, thật thà, không quay cóp trong khi làm bài kiểm tra hoặc thi cử.
+ Nhặt được của rơi biết trao trả lại cho người mất hoặc đưa giáo viên để thông báo cho người mất biết.
+ Giữ gìn tài sản riêng, tài sản của bạn và của nhà trường.
- Kỷ luật:
Thực hiện nghiêm túc các quy định của trường, lớp. thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy.
Thực hiện tốt 5 nhiệm vụ học sinh (hàng ngày mỗi khi xếp hàng ra về giáo viên cho các em đọc 1 trong 5 nhiệm vụ học sinh và luân phiên như thế các em khắc sâu và nhớ kĩ cả 5 nhiệm vụ).
Hay vắng học, vắng các buổi lao động, những sinh hoạt tập trung. Nghỉ học không có giấy xin phép của phụ huynh, tự ý viết giấy phép và giả mạo chữ kí phụ huynh .
c. Khi đi học và ra về:
- Không đi học quá sớm, không được bám vào cửa sổ hoặc đứng trước cửa lớp khi lớp khác đang học.
- Không được quay số, thục bi da, bấm điện tử, bắn đạn ăn tiền, mua đồ chơi bạo lực (súng, dao, pháo…).
- Khi nghe hiệu lệnh trống phải tập trung nhanh vào lớp, ổn định chỗ ngồi.
- Khi ra về phải trật tự, đi thẳng ra cổng trường không được đứng trước cửa lớp khác khi lớp khác còn học, đi thẳng một mạch về tới nhà, không la cà.
- Trên đường về không được đùa giỡn, chạy xe đạp hàng hai, hàng ba.
d. Nền nếp học tập:
- Đến lớp phải chú ý học, tập trung nghe giảng, tích cực xây dựng bài, tuân thủ theo mọi yêu cầu của cô.
- Biết giữ gìn và sử dụng tốt các đồ dùng học tập như: sách giáo khoa, viết, thước, com-pa…theo đặc trưng của bộ môn.
- Tập vở phải có bao bìa, dán nhãn, biết trình bày vở sạch, đẹp.
- Bài kiểm tra phải được cất giữ cẩn thận trong túi đựng bài kiểm tra.
- Học bài và làm bài theo yêu cầu của giáo viên.
Biện pháp 4: Đưa ra qui định phù hợp tâm lí lứa tuổi, kết hợp giao tiếp không bằng lời trong giờ dạy:
Học sinh dù nghịch thế nào các em cũng rất thích được đề cao, thích được khen và được “cho điểm”. Nắm bắt được tâm lí nầy tôi đã thống nhất với các em một sô qui định như:
* Các hoạt động học tập như: lấy sách vở, bảng, xoay bảng, đọc nhóm, đồng thanh… được qui định bằng ký hiệu ở bảng lớp.
* Ánh mắt nhìn thay lời gọi đọc bài, gật đầu: bảo ngồi xuống.
* Khi muốn phát biểu mà đứng dậy hoặc hô “cho em, em cô” thì sẽ mất quyền ưu tiên.
* Đứng phát biểu không ngay ngắn hoặc trả lời không tròn câu thì không được điểm tối đa.
* Làm việc theo nhóm nếu không tập trung thì sẽ không được trình bày hoặc đóng vai trước lớp.
Với các em hay nghịch, em học yếu tôi khéo léo sắp xếp các em một chỗ ngồi thích hợp để dễ quản lí và tạo cơ hội cho các em nầy tham gia các hoạt động học tập nhiều hơn (vừa sức các em), cũng là tạo cơ hội để khen ngợi, khuyến khích giúp các em tự tin và học tập tích cực hơn.
- Trong vài tuần đầu tôi vừa ra kí hiệu vừa nhắc nhở để các em hoạt động nhịp nhàng. Sau đó tôi không nhắc mà chỉ ra kí hiệu. Nếu có em nào thiếu chú ý hoặc nói chuyện riêng trong lúc giảng bài tôi sẽ dừng lại để thầm nhắc nhở. Như vậy các em sẽ biết mà tự điều chỉnh lại mình. Hạn chế việc la rầy hoặc gõ thước để ổn định học sinh.
Biện pháp 5: Nền nếp cụ thể theo từng thời điểm:
a. Chuẩn bị khi đi học:
- Đã học bài và làm bài ở nhà đầy đủ.
- Chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ theo đặc trưng bộ môn.
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ.
- Ăn mặc đúng đồng phục (áo quần, khăn quàng, phù hiệu đầy đủ đúng theo qui định).
- Không ăn quà trước cổng trường, không mang đồ ăn, nước uống vào lớp.
- Nghe lệnh trống phải tập trung vào lớp, ổn định trật tự.
b. Trong mười lăm phút đầu giờ:
- Ổn định tổ chức: hát đầu giờ mỗi ngày.
- Mỗi học sinh tự ôn bài, không ai được đi ra ngoài chơi.
- Các tổ trưởng làm nhiệm vụ, kiểm tra nhanh vở bài tập, dụng cụ học tập, nền nếp của tổ mình. Lớp phó học tập kiểm tra bài tập của các bạn.
- Lớp phó học tập sửa bài tập, khi đó được giáo viên hướng dẫn.
c. Trong giờ học:
- Cả lớp đứng dậy chào thầy, cô khi vào lớp.
- Dụng cụ học tập đã để đầy đủ ở bàn trước mặt (sách giáo khoa, vở ghi, vở bài tập, giấy nháp, thước…)
- Khi thầy, cô kiểm tra bài cũ học sinh phải nhanh nhẹn khẩn trương: trả lời lớn, rõ ràng.
- Tập trung nghe giảng, không được nói chuyện, làm việc riêng. Ngồi học với tư thế ngay ngắn, không rút chân lên ghế, không dựa tường…
- Tích cực phát biểu xây dựng bài để hình thành kiến thức bài học.
- Biết sử dụng đồ dùng học một cách khoa học, tránh ồn ào gây mất trật tự.
* Giáo viên cần lưu ý: Không để lớp mất trật tự, nhưng phải có không khí thoải mái, không biến lớp thành thụ động để giáo viên áp đặt kiến thức cho học sinh.
d. Trong giờ chơi:
- Chơi những trò chơi lành mạnh không chạy rượt; không xô đẩy, đánh nhau; không nói tục; không chơi những trò chơi nguy hiểm.
- Không mang quà vào lớp ăn, không được xả rác ở hộc bàn, lớp học, cửa sổ, sân, cổng trường…
- Không leo trèo cửa sổ, bàn ghế, cây cối…bảo vệ tài sản của chung và của riêng.
e. Ra về:
Khi ra về phải đi thẳng ra cổng, không la cà trước của lớp khi lớp khác còn học. Đi một mạch về nhà. Đồng phục tốt cho tới về đến nhà.
Biện pháp 6: Phối kết hợp thường xuyên với phụ huynh:
* Đối vói Ban đại diện CMHS lớp: Từ đầu năm học. Tôi đã định hướng bầu chọn Ban đại diện phụ huynh của lớp với các tiêu chuẩn sau: Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn đinh. Có tâm huyết, nhiệt tình tất cả vì học sinh thân yêu. Am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo dục.
* Ban phân hội lớp gồm 2 thành viên: Trưởng ban, phó ban. Nhiệm vụ ban phân hội lớp: Kết hợp với GVCN lớp theo dõi, động viên quá trình học tập, sinh hoạt của học sinh. Đặc biệt quan tâm đến các phong trào lớp. Nắm rõ được hoàn cảnh gia đình, chỗ ở của từng học sinh để kịp thời thăm hỏi. Có kế hoạch khen thưởng kịp thời học sinh lớp tiến bộ theo từng tuần, tháng, theo các đợt kiểm tra định kỳ của nhà trường.
*Đối với từng phụ huynh học sinh: Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng GVCN rèn nề nếp học sinh như sau: Hằng ngày kiểm tra sách vở của con em mình. Nhắc nhở con em học bài cũ và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp. Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con em theo thời khoá biểu hằng ngày. Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi. Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy tránh tình trạng vừa học vừa chơi. Thường xuyên trao đổi với GVCN qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà.
Biện pháp 7: Tập thói quen phê và tự phê
- Tôi đã xây dựng tiết sinh hoạt lớp cuối tuần cho học sinh. Tập cho các em biết phê và tự phê một cách hồn nhiên, chân thật. Từng tổ các em sẽ ngồi lại chọn bạn xuất sắc là bạn học tốt, không vi phạm những điều đã qui định, bạn nào có chuyển biến hơn so với tuần trước thì được chọn là bạn tiến bộ cũng được tuyên dương (lấy biểu quyết cả tổ). Em nào còn vi phạm cũng được bạn chỉ ra và nhận sai trước tổ. Tôi đã theo suốt để tuyên dương trước lớp những học sinh xuất sắc cũng như khéo léo xoa dịu, động viên những em còn sai phạm để sửa chữa ở tuần sau.
- Phải tìm nguyên nhân đối với học sinh vi phạm.
*Ví dụ 1: Một học sinh rất ngoan, nhưng hôm đó em không thuộc bài thì giáo viên phải tìm hiểu nguyên nhân, nếu do hoàn cảnh khách quan, giáo viên không nên cho điểm kém ngay mà cần động viên em về học tập cho tốt. Thầy, cô sẽ kiểm tra em lần khác.
*Ví dụ 2:Nếu có em vi phạm nhiều lần về không học bài và không làm bài. Giáo viên chủ nhiệm tìm hiểu nguyên nhân, nếu do học yếu thì sẽ phân công học sinh khá giỏi giúp đỡ bằng cách giảng bài cho hiểu, động viên em chăm chỉ học tập để không phụ lòng bạn bè, thầy cô.
- Để hình thành thói quen cho học sinh, tôi đã duy trì thường xuyên, liên tục và có điều chỉnh cho phù hợp tình hình của lớp. Đặc biệt luôn tạo không khí gần gũi, thân mật giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh với nhau.
- Giáo viên chủ nhiệm kết hợp với giáo viên bộ môn luôn gần gũi các em, tình thương yêu giữa các em phải công bằng. Chủ yếu là thái độ mềm mỏng, luôn động viên nhắc nhỡ các em thực hiện tốt. Nhưng cũng cần phải nghiêm khắc xử lý đối với các em cố tình vi phạm.
- Sắp xếp không để thời gian chết ở lớp, cũng không để tiết học nặng nề, căng thẳng tôi đã chuẩn bị sẵn những bài toán vui, câu đố và chuyện kể có liên quan nội dung bài để sử dụng cuối tiết.
IV. KẾT QUẢ :
Qua hơn nửa năm học vận dụng linh hoạt một số biện pháp trên, học sinh lớp tôi nhiều em đã được cảm hoá và có những biến chuyển trong nhận thức: như em Nguyễn Lê Hoàng Phúc, Lê Văn Thịnh là những học sinh nghịch ngợm, nói leo cũng đã được khắc phục em. Hay như em Nguyễn Công Thoại, Võ Băng Trúc từ một học sinh thụ động, không tập trung tong giờ học cũng đã có những chuyển biến rõ rệt;..... Điều đó được thể hiện qua sự tham gia của các em vào các hoạt động học tập trong giờ học, qua kết quả của các bài kiểm tra.
Việc phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng HS trong Ban cán sự lớp đã đem lại hiệu quả trong việc quản lí nề nếp và chất lượng học tập. Các em thực hiện nhiệm vụ đầy đủ với tinh thần trách nhiệm cao. Như em Trương Nguyễn Huyền My thực chất thì em còn rất thụ động nhưng từ khi giao nhiệm vụ làm một tổ trưởng thì em rất năng nổ, nhiệt tình đôn đốc các bạn trong tổ học, thi đua rất tốt. .
Kết quả cuối cùng là 100% học sinh hạnh kiểm thực hiện đầy đủ. Riêng các em học sinh đã có ý thức, học tập tốt và tích cực gia các hoạt động của lớp.
V. KẾT LUẬN-KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
- Có thể nói trong công tác của người GVCN nếu chúng ta có một tinh thần trách nhiệm thực sự, có những kế hoạch nội dung, biện pháp cụ thể, biết sử dụng đúng đắn các hình thức và phương pháp giáo dục khác nhau. Cộng thêm một chút nghị lực và lòng dũng cảm tin vào sự đúng đắn của kế hoạch và các biện pháp giáo dục thì sẽ thành công. Muốn đạt được điều đó, GVCN phải đảm bảo các nguyên tắc sau đây:
- Thầy cô là điểm sáng, là thần tượng của các em. Các em dễ tin, dễ nghe theo lời dạy bảo của thầy cô.
- Nắm chắc được những thuận lợi, khó khăn, hiểu rõ thực tế trường lớp mình, khéo léo tìm cách bỏ đi mọi rào cản trong mối quan hệ với phụ huynh, đề ra những biện pháp hữu hiệu, tiếp cận gần với các em nhất, tôi nghĩ rằng bất cứ giáo viên nào cũng sẽ sớm trở thành những người bạn của trẻ.
- Luôn gần gũi, bên cạnh, quan tâm tới hoàn cảnh sống của học sinh (nhất là học sinh có hoàn cảnh đặc biệt) Bên cạnh đó, liên hệ chặt chẽ với phụ huynh, ban phụ huynh của trường, của lớp, vận động cha mẹ có những hành động thiết thực hỗ trợ học tập sẽ giúp cho hoạt động của lớp có hiệu quả hơn.
- Cùng với hoạt động học là hoạt động chủ đạo, để giúp học sinh hoàn thiện nhân cách của mình thì người giáo viên cần phải thu hút học sinh vào các hoạt động tập thể do trường, lớp tổ chức .
- Phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu về nghệ thuật (vẽ, hát, múa, làm hoa…) sẽ tăng thêm sự tự tin vào khả năng của chính bản thân mỗi học sinh.
- Phải xây dựng được một đội ngũ cán bộ lớp làm nòng cốt, là “cánh tay phải” của mình. Muốn vậy cần phải có một sự chọn lựa dựa trên cơ sở định hướng của giáo viên và khả năng tín nhiệm của học sinh. Để giúp cho các em hoạt động có hiệu quả, tích cực, chính xác, người giáo viên cần thiết kế hệ thống sổ sách theo dõi phù hợp và thường xuyên kiểm tra, đánh giá để có cách điều chỉnh thích hợp Qua các biện pháp mà tôi áp dụng ở trên tôi thấy đạt hiệu quả rất cao trong hai năm tôi làm công tác chủ nhiệm lớp 2. Đây chỉ là vài biện biện pháp nhỏ mà bản thân được học tập qua các đồng nghiệp, qua việc đúc kết nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp. Bản thân sẽ tiếp tục học tập, trao đổi cùng đồng ngiệp để hoàn thành tốt nhiệm vụ cao cả của người giáo viên như Bác Hồ đã từng dạy: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”.
2. KIẾN NGHỊ
Là một giáo viên thường đảm nhận công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn có ý thức xây dựng nề nếp lớp. Sau thời gian nhiều năm tận tụy với HS và đề ra nhiều biện pháp giáo dục kịp thời, phù hợp với tập thể lớp chủ nhiệm nên tôi cũng có một vài kiến nghị như sau:
- Những thầy cô giáo chủ nhiệm cần phát huy hết chức năng, nhiệm vụ để cùng nhau đưa tập thể lớp do mình quản lý ngày càng vững mạnh góp phần nâng cao uy tín và chất lượng của trường.
- Tổng Phụ trách Đội trường nên có kế hoạch tổ chức cụ thể: quy định điểm thưởng, phạt cho rõ ràng; công bố vị thứ thi đua vào đầu tuần để tuyên dương, khích lệ học sinh kịp thời, đúng lúc.
- Rất nhiều trường hợp học sinh có hoàn cảnh khó khăn mà vẫn vượt khó vươn lên để đạt thành tích cao trong học tập thì mong Nhà Trường tạo điều kiện giúp đỡ cho em.
- Trong quá trình hoạt động của nhà trường, cần tổ chức nhiều hơn các hoạt động vui chơi, giải trí cho học sinh để các em có được sân chơi lành mạnh, bổ ích.
Tài liệu được chia sẻ miễn phí tại: https://www.dvtuan.com/